No. 0965 Tiểu Ký (Báo Người Việt)

Thiền Sư Nhất Hạnh ký hợp đồng phim “Ðường xưa mây trắng” mà không lấy tiền bản quyền!
Friday, May 26, 2006

Nhiều người rất ngạc nhiên khi thấy báo chí loan tin về đại Hội Ðiện Ảnh Cannes (Pháp Quốc), ngày 23 Tháng Năm, 2006 có đăng hình Thiền Sư Nhất Hạnh và các vị đệ tử đứng tươi cười, đằng sau là hình các tài tử, đạo diễn v.v.. quần áo lộng lẫy. Tăng đoàn đã được mời tới Cannes trong buổi công bố việc ký kết hợp đồng cho phép làm phim về cuộc đời Ðức Phật dựa trên cuốn Ðường Xưa Mây Trắng của Thiền Sư Thích Nhất Hạnh. Cuốn phim sẽ do một nhà tư bản Ấn Ðộ, ông Bhupendra Kumar Modi, bỏ vốn. Nhưng chưa có báo nào nói về hợp đồng lạ lùng giữa Thiền Sư Nhất Hạnh và nhà đầu tư B.K. Modi, vì tác giả không lấy tiền bản quyền.

Ðây là một hợp đồng rất đặc biệt vì không những tác giả Nhất Hạnh không nhận tiền bản quyền như thông lệ, vị thầy tu già 81 tuổi chỉ đòi hỏi một điều kiện - có lẽ duy nhất trong lịch sử phim ảnh thế giới: Từ người bỏ vốn (ông B.K. Modi), đến giám đốc sản xuất, người viết phim, phân cảnh, cho tới các tài tử, tất cả phải dự một khóa tu tập cùng thiền sư và tăng đoàn Làng Mai (tại làng hay tại một tu viện của Làng Mai, hoặc ở Pháp, hoặc ở Hoa Kỳ (California, Vermont) hay ở Việt Nam, nếu tình cờ thiền sư có mặt ở xứ nào đúng thời gian mà nhóm làm phim đã chọn xong người, muốn tới thực tập.)

Riêng ông giám đốc sản xuất Michel Shane (từ Hollywood) và người viết phân cảnh (script writer) từ cuốn Ðường Xưa Mây Trắng sẽ phải tới Làng Mai ở hai tuần lễ để biên soạn và đưa tác giả duyệt ngõ hầu diễn tả đúng với của ý của người viết cuốn sách. Michel Shane cho báo chí biết ông muốn làm cuốn phim thành một thiên “anh hùng ca vĩ đại.” Thiền Sư Nhất Hạnh đề nghị nhóm người thực hiện cuốn phim sẽ sinh hoạt với tăng đoàn Làng Mai như một gia đình lớn, tập hạnh lắng nghe và dùng ái ngữ để thông đạt những ý kiến bất đồng nếu có. “Khi có thể hiểu nhau, thương nhau và chung sức làm phim, chúng ta mới có thể cống hiến cho thế hệ tương lai những tuệ giác của Bụt, Buddha.”

Mong ước của tác giả Nhất Hạnh là các tài tử có cơ hội học được hạnh đi, đứng, nằm, ngồi, nói, cười trong ý thức chánh niệm và đạt được một chút thực chất của hiểu biết, thương yêu thấm nhuần trong lòng họ. Như vậy, khi đóng vai Bụt hay các nhân vật chung quanh ngài, các tài tử có thể thực sự biểu lộ được uy nghi, chánh niệm và lòng từ ái, chứ không chỉ đóng “giả bộ” là diễn tả được cách hành xử của người tu (pretend to be mindful, compassionate, pretend to respect fine manners). “Mấy người viết truyện phim, đạo diễn, người điều hành v.v.. cũng cần có những phẩm chất tu tập trong họ mới có thể đóng góp về phương diện này cho công trình thực hiện cuốn phim.” Vì vậy, cả đoàn người làm phim sẽ phải vừa tu tập vừa thực hiện công tác nghệ thuật này.

Modi rất đồng ý với Thiền Sư Nhất Hạnh về điểm này. Ông cũng có ý làm một phim về cuộc đời Ðức Phật để nhân loại nhìn vào tấm gương “từ bi trí tuệ” của ngài mà giảm được các khổ đau, bớt chiến tranh, khủng bố.

Nhà tỷ phú Ấn Ðộ B.K. Modi đã có ý định làm một phim về Ðức Phật từ 17 năm nay, theo lời ông nói. Ông đã bái yết Ðức Ðạt Lai Lạt Ma để thỉnh ý, cũng như đã tham khảo nhiều Phật tử khác, người Ấn Ðộ cũng như người ngoại quốc. Ông đã quyết định bỏ ra 120 triệu Mỹ kim để quay cuốn phim căn cứ trên cuốn Ðường Xưa Mây Trắng, sau khi ông được đọc cuốn sách này bằng tiếng Hindi (ngôn ngữ chính của Ấn Ðộ), cách đây hai năm. Ông cho biết cuốn sách đã chuyển hóa cuộc đời ông, một người theo Ấn Giáo - Hinduism; cho nên dù gia đình ông phản đối, ông cũng nhất quyết biến cuốn sách thành một cuốn phim có “giá trị để đời”, mong giúp nhiều thế hệ tương lai biết cách sống từ bi và trí tuệ.

Sau khi biết tác giả Thích Nhất Hạnh vẫn còn tại thế, ông Modi đã liên lạc với nhà xuất bản Paralax lấy địa chỉ và gửi một luật sư tới Làng Mai (miền Tây Nam nước Pháp) để thương thuyết về bản quyền. Thiền Sư Nhất Hạnh đã từ chối không thảo luận những con số từ nửa triệu Mỹ kim được đưa ra, nhưng tỏ ý muốn gặp người có ý làm phim. Vì vậy ông Modi đã đến gặp ông thầy trong ba ngày, từ 27 tới 29 Tháng Ba vừa qua (2006). Sau cuộc gặp gỡ, Thiền Sư Nhất Hạnh tỏ ý muốn cúng dường chư Phật, không lấy tác quyền, chỉ đề nghị ông tặng một phần tiền thu lợi (1%) giúp cho các trẻ em đói khổ của xứ Ấn. Hiểu và cảm thông sâu xa được tâm nguyện này ông Modi rất cảm động, nên đã xin được góp thêm 1% nữa vào quỹ từ thiện giúp trẻ em đói ở khắp nơi, trong đó có Việt Nam.

Ðường Xưa Mây Trắng là cuốn sách kể chuyện đời Ðức Phật Thích Ca qua con mắt của chú bé chăn trâu Svasti, sau xuất gia, trở thành một vị đệ tử của Phật. Ðó là chú bé cúng dường cỏ bồ đề cho sa môn Tất Ðạt Ða tĩnh tọa suốt 49 ngày trước khi thành đạo. Nhiều độc giả Việt Nam cho rằng Ðường Xưa Mây Trắng kể chuyện đời Ðức Phật mà hấp dẫn không thua gì truyện chưởng! Các độc giả quốc tế coi đó là cuốn sách đầy phẩm chất tâm linh khiến người ta phải đọc liền, trang này sang trang khác và thấy lòng chuyển hóa.

Xuất bản lần đầu tiên bằng Việt ngữ năm 1988, sách Ðường Xưa Mây Trắng tiếp tục thuộc vào loại sách bán chạy nhất tại Bắc Mỹ và các xứ Âu, Á khác, đã dịch ra 20 ngôn ngữ khác nhau. Tại Trung Quốc, nhà nước Cộng Sản đã cho phép in và tái bản nhiều lần cuốn sách này bằng Hoa ngữ, từ khi họ chính thức thỉnh mời Thiền Sư Nhất Hạnh qua giảng dạy cho các tăng ni từ năm 1997 và nhiều lần các năm sau đó.

Tờ báo chuyên điểm sách Library Journal viết: “Ðó là cuốn sách tác giả viết bằng trái tim của mình, dùng các nguồn tài liệu quan trọng (bằng tiếng Phạn và tiếng Hán) về cuộc đời Ðức Phật. Văn phong mới mẻ, đầy chất thơ của ông có thể làm say mê các độc giả sơ cơ cũng như các Phật tử thuần thành...”

Tiến Sĩ B.K. Modi từ 31 năm qua, đã được coi là một công dân thế giới sau khi cơ sở của ông thiết lập nhiều hệ thống thông tin cao cấp cho Ấn Ðộ và quốc tế. Không chỉ góp phần vào việc phát triển kinh doanh, Modi có nguyện vọng phục vụ nhân loại qua những cơ sở kinh tế chú ý tới đạo đức nghề nghiệp và phục vụ cộng đồng. Là chủ tịch hội Maha Bodhi Society và nhiều tổ chức từ thiện khác, Modi mong gây dựng niềm tự tin cho dân Ấn, đồng thời cổ võ tình huynh đệ quốc tế, không phân biệt tôn giáo, chủng tộc.

Ông Modi rất năng động trong việc cổ võ sự hợp tác giữa những người khác văn hóa, khác tôn giáo và truyền thống, mong góp phần sớm chấm dứt các bạo động của xã hội ngày nay. Ông đã tổ chức nhiều hội luận khắp thế giới về hòa bình, chân lý, từ bi và bất hại. Modi được Ðức Ðạt Lai Lạt Ma coi là một người bạn tốt của ngài. Dự án cuốn phim về cuộc đời Ðức Phật đã được ngài ban phép lành, và ngài sẽ có mặt tại Hollywood vào ngày 11 Tháng Chín năm nay, khi cuốn phim về Ðường Xưa Mây Trắng chính thức được khởi công. Modi mời tác giả tham dự buổi ra mắt sắp tới đó nhưng không chắc Thiền Sư Nhất Hạnh qua dự được vì đã hứa hướng dẫn cho một khóa tu khác tại Âu Châu trong thời gian đó.

Là một nhà kinh doanh tỷ phú Ấn Ðộ, có tài sản khoảng 2.4 tỷ Mỹ kim, Modi muốn làm cuốn phim về cuộc đời Ðức Phật từ nhiều năm qua. Ông tuyên bố với báo Hollywood Reporter: “Sau nhiều năm nuôi ý làm cuốn phim về Buddha, nay tôi mới có thể thực hiện mộng ước của mình. Tôi tìm được cuốn Ðường Xưa Mây Trắng từ hai năm qua, cuốn sách này đã thay đổi đời tôi và nay tôi nghĩ, phải chia sẻ niềm hạnh phúc của tôi với cả thế giới.” Ðược biết cuốn phim này sẽ nhắm vào lớp khán giả 15 đến 25 tuổi.

Tuy theo Ấn Ðộ Giáo nhưng ông Modi rất kính phục Bụt Thích Ca, là nhân vật có thật trong lịch sử, một đại sư của xứ Ấn Ðộ được loài người vô cùng tôn kính. Ông Modi đã từng được nhiều nhà Phật học danh tiếng đề nghị các “kịch bản” về cuộc đời Ðức Phật, theo truyền thống Nam tông có, Bắc tông có, nhưng cho tới nay, ông mới tìm được cuốn sách ưng ý làm nền cho tác phẩm điện ảnh đầu tiên do ông sản xuất. Ðây là lần đầu tiên ông bỏ vốn làm phim và ông đã sang ở Hollywood, lập một công ty, Buddha Films.

Thiền Sư Nhất Hạnh nói với báo chí: “Bụt có thể không vui vì bị thần thoại hóa quá nhiều trong những thế kỷ qua. Cuốn phim này có thể giúp ngài trở lại hình ảnh một Con Người như chúng ta.”